عضو هیئت علمی دانشگاه ‌اهواز: “اندیشه‌سازی” در دانشگاه‌ها جایی ندارد؛ باید ‌به سمت “تفکر‌محوری” برویم

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان ‌اینکه نظام آموزشی باید تمرکزش بر اندیشه‌سازی باشد، گفت: ‌‌نحوه علم‌آموزی باید از شیوه انتقال معلومات از نسل قبل به نسل بعد باید تغییر کند و به سمت تفکر محور روی بیاورد.

به گزارش عروج، حمدالله صالحی، با گرامیداشت هفته بسیج، اظهار داشت: بسیجی شاخ‌وبرگ درختی است که با ایثار و فداکاری تمام مجاهدان از صدر اسلام تا کنون به‌صورت پیوسته مراقبت شده تا صلح و امنیت را برای کشورمان به ارمغان آورد؛ هفتۀ بسیج فرصت خوبی برای بررسی تفکر بسیجی است.

وی افزود: بسیج یکی از مهم‌ترین بازوهای قدرت نظام جمهوری اسلامی ایران است. بسیج مدرسۀ عشق بوده و هر کس وارد این شجره طیبه می‌شود باید با عشق به انقلاب اسلامی، اسلام و ایران خدمت کند.

استاد دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه به‌وسیله بسیج می‌توان مطالبه‌گری صحیح در جامعه را رواج داد، تصریح کرد: در تفکر بسیجی باید در خصوص شناسایی دردها و مطالبه‌گری آنها، حساس کردن مسئولان نسبت به این دردها و مشکلات بدون نگاه حزبی و جناحی کارکرد.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز بیان داشت: در مورد جایگاه بسیج و اهمیت این جایگاه کافی است دیدگاه امام بسیجیان و مقام معظم رهبری را مرور کنیم که حضرت امام (ره) فرمودند از خداوند می‌خواهم مرا با بسیجیانم محشور کند و مقام معظم رهبری نیز فرمودند؛ بسیجی باید در وسط میدان باشد تا فضیلت‌های انقلاب زنده بماند.

وی در ادامه با اشاره به پیش‌رو داشته هفته پژوهش، عنوان کرد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به‌منظور گسترش فرهنگ پژوهش در جامعه، ٢۵ آذرماه از سوی شورای فرهنگی عمومی کشور به‌عنوان روز پژوهش نام‌گذاری شد.

صالحی ادامه داد: وزارت علوم از سال ۱۳۷۹هفته چهارم آذرماه را به‌عنوان هفته پژوهش نام‌گذاری کرد و از سال ۱۳۸۴ به نام هفته پژوهش و فناوری تغییر یافت.

نمی‌توان دستورالعمل کلی برای همه حوزه‌های پژوهش صادر کرد

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: نقش پژوهش در توسعه پایدار جوامع واضح و آشکار است و اگر جامعه‌ای بخواهد به‌سوی توسعه متوازن حرکت کند باید پژوهش را در همه کارها، سرلوحه و مبنای خود قرار دهد.

وی با بیان اینکه نمی‌توان دستورالعمل کلی برای همه حوزه‌های پژوهش صادر کرد، گفت: برای نمونه پژوهشی که در رشته‌های علوم‌انسانی انجام می‌شود با پژوهش رشته‌های فنی و سایر رشته‌های حوزه مهندسی متفاوت است؛ اما می‌توان اصول کلی حاکم بر آن را بیان کرد

استاد دانشگاه شهید چمران اهواز تشریح کرد: در خصوص برگزاری اهداف کلی هفته پژوهش، ارج نهادن به مقام شامخ پژوهشگران، تجلیل از پژوهشگران برتر، شناسایی و طرح مشکلات و چالش‌های پیش‌رو و ارتقا سطح پژوهشی و فناوری کشور از جمله اهداف این کار است.

نظام آموزشی ما نیاز به اصلاح در حوزه پژوهش دارد

صالحی خاطرنشان کرد: برای تقویت امر پژوهش باید به آموزش‌وپرورش خلاق و تفکر محور روی بیاوریم، باید به روش‌های نوین تحقیق فکر کرد، مراکز تحقیقاتی و کتابخانه‌ها باید به بهترین و پیشرفته‌ترین امکانات مجهز شوند و مدرن‌ترین ابزار تحقیق را نیز به کار بگیریم.

وی اذعان داشت: در نظام آموزشی باید تمرکز اصلی بر روش اندیشه‌سازی باشد زیرا نظام آموزشی ما نیاز به اصلاح دارد و نحوه علم‌آموزی که در کشور ما است از شیوه انتقال معلومات از نسل قبل به نسل بعد باید تغییر کند و به سمت تفکر محور روی بیاورد.

صالحی اظهار کرد: علاوه بر این، از اهداف هفته پژوهش می‌توان به شناسایی توانمندی‌های پژوهشی و فناوری مراکز تحقیقاتی کشور، شناسایی و معرفی پژوهشگران برتر در حوزه‌های مختلف، امکان تجاری‌سازی داده‌های پژوهشی و فراهم‌کردن فضای همکاری بین پژوهشگران اشاره کرد.

استاد دانشگاه چمران اهواز با بیان اینکه وقت‌گیر بودن و سود کم بازگشتی از امور پژوهشی یکی از مشکلات پژوهش است، عنوان کرد: پژوهشگران ما در مقابل گرانی ابزار و منابع تحقیقاتی، درآمد پایینی دارند و این مسئله یکی از دلایل پایین آمدن انگیزه پژوهشگران است.

وی ادامه داد: برای یک پژوهش مؤثر باید پروژه را از قبل برنامه‌ریزی کنیم تا بتوان از وقت و منابع خود به‌خوبی استفاده کرد. پژوهش مؤثر یک برنامه‌ریزی اساسی است که منجر به کیفیت کار می‌شود و منابع را باید به‌دقت مورد تجزیه‌وتحلیل قرارداد تا منابع خود را در گزارش‌های نهایی به‌درستی ذکر کنیم.

صالحی با بیان اینکه نمی‌توان پژوهش را یک موضوع کلی در نظر گرفت، گفت: چارچوب پژوهش باید محدود باشد که در آن بتوان کار را انجام داد؛ اولویت‌بندی، اهداف تحقیق اولیه و محدوده کلی پروژه باید مشخص باشد تابه نتیجه برسد.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه پژوهش نیاز به توسعه دارد، افزود: فرایند پژوهش یک فرایند پیوسته است که شامل انتخاب عنوان، تمرکز بر روی مسئله، طراحی پژوهشی، جمع‌آوری داده‌ها، تحلیل و تفسیر داده‌ها و اعلام نتایج آن است.

وی ادامه داد: پژوهش در رشته‌های مختلف به شیوه‌های مختلفی انجام می‌شود و نمی‌توان گفت یک روش مشخص و کلی در همه رشته‌ها کاربرد دارد.

صداقت یکی از ویژگی‌های پژوهش خوب است

صالحی در خصوص ویژگی‌های یک پژوهش خوب عنوان کرد: داشتن صداقت یکی از ویژگی‌های پژوهش خوب است و باید به دنبال حقیقت باشیم و ضمن جمع‌آوری اطلاعات واقعیت موضوع را حفظ کنیم.

استاد دانشگاه چمران اهواز تصریح کرد: نگاه عمیق و کنجکاوانه یا تسلط بر موضوع یکی دیگر از ویژگی‌های پژوهش خوب است؛ نیروهایی که روی یک پژوهش کار می‌کنند اگر بر موضوع تسلط داشته باشند بسیاری از مشکلات حل می‌شود.

وی با بیان اینکه مهم‌ترین ویژگی یک پژوهشگر خوب داشتن هوش و استعداد ذاتی است، گفت: هر کس باید در یک راستا و زمینه‌ای که استعداد دارد کار کند و داشتن قدرت تجزیه‌وتحلیل مسائل مختلف، پشتوانه قوی و ناامید نشدن از ویژگی‌های یک پژوهش خوب است.

صالحی تاکید کرد: داشتن انگیزه قوی، ایمان، اعتقاد داشتن، اعتمادبه‌نفس، کنجکاوی، ایده‌پردازی، هدف داشتن، زمینه علاقه‌مندی، صبر مداومت و برنامه‌ریزی، مجموعه‌ای است که پژوهش و پژوهشگر خوب باید دارا باشد.

صاحبان صنایع برای سود مقطعی به دنبال پروژه‌های زودبازده هستند

وی بیان داشت: نقش پژوهش در صنعت انتقال فناوری است و اگر بخواهیم پژوهشی انجام دهیم باید انتقال فناوری کنیم تا انتقال ایده‌های آزمایشگاهی خوب به بازار کار ارائه شود.

استاد دانشگاه چمران اهواز تصریح کرد: عدم ارتباط صحیح صنعت با پژوهشگران از مشکلات اصلی پژوهش است زیرا صاحبان صنایع برای به‌دست‌آوردن سود مقطعی به دنبال پروژه‌های زودبازده هستند که به همین دلیل در زمینه پژوهش سرمایه‌گذاری نمی‌کنند و به‌جای پژوهش‌های بنیادی به دنبال پژوهش‌های خدماتی هستند.

صالحی طولانی شدن مدت‌زمان عقد قرارداد را از دیگر مشکلات پژوهشی دانست، و اظهار کرد: توسعه علمی، صنعتی و فرهنگی هر کشور بدون پرداختن به امر پژوهش با موفقیت زیادی همراه نخواهد بود زیرا پژوهش مبنای توسعه است و تضمینی برای استمرار توسعه به شمار می‌رود.

وی با بیان اینکه توسعه پژوهش در هر کشور به سه عامل بستگی دارد، تشریح کرد: عوامل سخت‌افزاری مانند امکانات فیزیکی و زیر ساخت‌های بنیادی مانند ابزارهای پژوهشی از قبیل دستگاه‌ها، آزمایشگاه‌های پیشرفته، امکانات شبکه‌ای که در کشور برای توسعه پژوهش نیاز داریم.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز نبود عوامل نرم‌افزاری مانند مجلات علمی را یکی از مشکلات زیرساخت‌های توسعه پژوهشی کشور دانست و گفت: علاوه بر این، سومین مشکل زیرساخت‌های توسعه پژوهشی نیروی انسانی است که در این زمینه نیروی انسانی دلسوز، صادق و شجاع کم داریم.

وی ادامه داد: اگر این مشکلات در کشور ما حل شود می‌توان در کنار آنها نکات و مطالبی برای ارتقا جامعه به دست بیاوریم.

صالحی تشریح کرد: پژوهش‌ها را می‌توان به سه نوع پژوهش‌های نظری، کاربردی نظری و تجربی – کاربردی تقسیم کرد که در این میان می‌توان برخی از پژوهش‌های کاربردی نظری را پژوهش‌های کتابخانه‌ای و برخی را پژوهش‌های میدانی نامید.

استاد دانشگاه چمران اهواز یادآور شد: پژوهش‌های نظری در مباحث علوم‌انسانی مواردی مانند الهیات، فلسفه و منطق را بررسی می‌کند اما در پژوهش‌های تجربی ایده‌ها و کارهای تحقیقاتی خوبی در آزمایشگاه‌ها انجام می‌شود که اگر ارتباط ما با صنعت خوب بود می‌توانستیم آنها را به سمت بازار و تجارت ببریم.

وی ادامه داد: می‌توان با استفاده از مباحث پژوهش‌های محاسباتی و شبیه‌سازی، پیش‌بینی مناسبی برای تداوم تحقیقات تجربی انجام داد که این تحقیقات نیاز به هزینه‌های آن‌چنانی ندارد اما پیش‌بینی خوبی از مسائل را انجام می‌دهد.

صالحی بیان کرد: ایده‌های تحقیقاتی وجود دارد اما نیروی پای‌کار کم و امکانات و سیستم‌های کامپیوتری ما جوابگو نیستند.

وی افزود: مسئولین به امر پژوهش به‌عنوان یک واجب نگاه کنند و روی آن سرمایه‌گذاری کنند که این سرمایه‌گذاری در بلندمدت جوابگو است.

 استاد دانشگاه چمران اهواز در پایان تاکید کرد: به پژوهشگرانی که وارد این زمینه می‌شوند توصیه می‌کنم برای خودتان، محیط کار و سربلندی کشورمان پژوهش را ادامه دهید و از ناملایمات، نابرابری‌ها و کمبودهای آن شکایت نداشته باشید تا شرایط ایده‌آل برای کشورمان فراهم شود.