دانش بنیان شدن؛مسیری جدید پیش روی انقلاب اسلامی

رهبری انقلاب اسلامی در یک سنت حسنه همه ساله در آغازین لحظات تحویل سال، جهت گیری و محور سال جدید را با بیان شعار سال؛ مشخص و افق را ترسیم می کنند. افقی که منطبق با نیاز انقلاب و چه بسا دشواری های احتمالی پیش رو است که فهم شعار سال در حل و هضم مسایل پیش رو در آن سال بسیار یاری رسان است.

امام خامنه ای در طلیعه امسال شعار “تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین” را بعنوان شعار و جبهه حرکت امسال نامگذاری کردند که دارای ابعاد فنی و قابل تاملی است که قبل از هر چیز یک کلان مسله مهم و فرامتنی در آن متبلور و درخشان است و آنهم سیر رشدی و حرکتی و تکاملی در انقلاب و بالطبع در شعار سال است.

بررسی شعارهای یک دهه گذشته و سیر تطور آن موید این مساله است که انقلاب در این ده سال توانسته با وجود همه مسایل ریز و درشت گامی به جلو بردارد و در سالهای که شعار سال و اولویت اول پرداختن به مسایلی چون استفاده از کارگر ایرانی و صرفه جویی بود که بوقت خود درست و لازم بود، اکنون به مقطعی رسیده است که تاکید دارد باید این کارگر و کار مجهز به دانش نوین و فناوری به روز باشد و این نشان میدهد انقلاب و ریل انقلاب از مسیر تحولات علمی دنیا عقب نمانده و به مرزهای علم نزدیک شده و در حوزه های عبور کرده است.

اما درباب شعار سال؛ رشد اقتصاد ایران با وجود تحریم های شدید در طی سالهای اخیر مثبت و روبه رشد بوده است. یکی از بخش های مهم و مولد در بخش اقتصاد و تولید استراتژیک؛کشاورزی است. کشاورزی در ایران با وجود عقبه و سرمایه های ارزشمند علمی، از نظر فناوری و تکنولوژی به شکل سنتی و پرهزینه اداره می گردد و این سبب گشته نیروی انسانی کشاورزی پا به سن گذشته و فعالیت دلالی و خدماتی در اولویت اول نیروی انسانی کشور قرار گیرد.

در باب تولید، لازم به ذکر است تولید به هر شکلی مطلوب نیست و رشد در تولید زمانی مقرون به صرفه است که اشتغال افرین، مستدام باشد. زیرا وقتی اشتغال ایجاد می شود زمینه های اجتماعی نیز فراهم و عزت نفس ملی شکل می گیرد.

یکی از وجوهی که می تواند تولید اشتغال افرین را فراهم سازد، عجین شدن این مساله با فناوری و دانش بنیانی شدن تولید است. کشاورزی با وجود اهمیت بالا در بخش تولید، همچنان با مقوله دانش بنیانی فرسخ ها فاصله دارد و به طور مثال راندمان مصرف در کشاورزی از بسیاری از کشورها ( مثل لیبی )هم پایین تر است.

اگر کشاورزی با دانش بنیانی آشتی کند، علاوه بر افرایش راندمان و بهره وری و کیفیت تولید، اشتغال پایدار ایجاد می شود. کشاورزی حوزه ی دانش بنیان پذیری است و جهادکشاورزی نیاز است از این قالب مندرس خود را برهاند و با فناوری آشتی کند. پذیرفتنی نیست که با وجود اینهمه سازمان عریض و طویل و دانشکده های کشاورزی، کشاورزی ایران در مفلوک ترین شرایط قرار داشته باشد و سال به سال روبه تباهی برود. اصلاح بذر و تدوین سیاست کشت و افزایش راندمان مصرف آب و کود و سوق دادن کشاورزی به سمت بومی شدن و سیستماتیک و دانش بنیان کردن کشاورزی از جمله مسایلی است که وزیر جهادکشاورزی باید برای امسال تدوین و برنامه قابل ارزیابی ارائه دهد.

البته این معطوف به بخش کشاورزی نیست و در سایر بخش های نیز دانش بنیانی شدن باید در اولویت باشد. البته در این چند روز از سال متوجه یک سوءبرداشت از شعار سال شدم و آن اینکه تمامی دستگاها شعار سال را در پارک علم وفناوری و نهایت معاونت فناوری رئیس جمهوری خلاصه کردند و همه همت کردند مشکلات زیرساختی این بخش ها را حل کنند، حال آنکه دو کار باید در اولویت باشد:

اول هر دستگاهی باید گره ها ومشکلات خود را شناسایی و برای دانش بنیانی آن تلاش کند از گمرگ گرفته تا نفت که ناف شان به واردات بسته است و دوم خود شرکت های دانش بنیان نیز به شکل حقیقی فعال و برای گره گشایی ایده و خلاقیت به خرج بدهند نه اینکه اینهاهم خدای نکرده با استفاده از مزایایی دانش بنیانی ، خود در قامت یک وارداتچی عمل و کالای چینی را وارد و با یک مونتاژ و رنگ آمیزی ساده به عنوان محصول دانش بنیان قالب کنند.

اکبر بهاری –فعال رسانه ای